Που ορκίζονται;

Γράφει ο Ιάκωβος Ποθητός

Και αυτή η κυβέρνηση, που προέκυψε μέσα από συμφωνίες τριών αρχηγών κομμάτων, για να αναλάβει τις τύχες της χώρας και των πολιτών της, έδωσε όρκο. Ναι, αλλά τι όρκο;

Όρκο κάθε φορά δίνουν και στρατιωτικοί, δικαστικοί, ιατροί, αστυνομικοί, δημόσιοι υπάλληλοι.

Τηρούν τον όρκο τους όλοι αυτοί ή τον καταπατούν και βλάπτουν συνειδητά ή ασυνείδητα το εθνικό και κοινωνικό συμφέρον;

Αξίζει να μελετήσουμε τον όρκο των αρχαίων προγόνων μας και τον όρκο των σύγχρονων Ελλήνων.

Οι αρχαίοι Αθηναίοι, όταν γίνονταν 18 ετών παρουσιάζονταν στην εκκλησία του δήμου στην Πνύκα, αναγράφονταν στους καταλόγους των πολιτών, τους χορηγούνταν ένα δόρυ και μια ασπίδα, και υπηρετούσαν για δύο χρόνια στρατιώτες, αφού έδιναν τον «Όρκο των Αθηναίων εφήβων», μπροστά από το ναό της Αγλαύρου, όπως μας τον διασώζει ο Λυκούργος στον «Κατά Λεωκράτους» λόγο 77. Λέγεται μάλιστα πως ο όρκος γράφτηκε από τον ίδιο το Σόλωνα, νομοθέτη των Αθηναίων.

Κρατώντας τα όπλα που του εμπιστευόταν η Πατρίδα, ο Αθηναίος έφηβος μπροστά στο ναό της Αγραύλου έδινε τον παρακάτω όρκο :

«Δε θα ντροπιάσω τα όπλα μου, ούτε θα εγκαταλείψω τον συμπολεμιστή μου όπου κι αν ταχθώ να πολεμήσω, θα υπερασπίζω τα ιερά και τα όσια, και μόνος και με πολλούς, και την πατρίδα δε θα παραδώσω μικρότερη, αλλά μεγαλύτερη και πολεμικότερη απ’ όση θα μου παραδοθεί.
Θα πιστεύω στους Θεούς και στους ισχύοντες νόμους θα υπακούω, και σε όσους άλλους νόμιμα θεσπισθούν. Κι αν κάποιος αναιρέσει ή αμφισβητήσει τους θεσμούς δεν θα το επιτρέψω, θα τον πολεμήσω είτε μόνος είτε με όλους. Και τις ιερές παρακαταθήκες των πατέρων θα τιμήσω.
Μάρτυρές μου οι θεοί Άγραυλος, Ενυάλιος, Άρης, Ζεύς, Θαλλώ, Αυξώ, Ηγεμόνη».

Ο σημερινός Έλληνας στρατιώτης κάνει τον πιο κάτω όρκο:

«Ορκίζομαι να φυλάττω πίστιν εις την Πατρίδα. Υπακοήν εις το Σύνταγμα, τους Νόμους και τα Ψηφίσματα του Κράτους. Υποταγήν εις τους ανωτέρους μου, να εκτελώ προθύμως και άνευ αντιλογίας τας διαταγάς των. Να υπερασπίζω, με πίστιν και αφοσίωσιν, μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου, τας Σημαίας. Να μην τας εγκαταλείπω, μηδέ να αποχωρίζομαι ποτέ απ’ αυτών. Να φυλάττω δε ακριβώς τους Στρατιωτικούς Νόμους, και να διάγω εν γένει ως πιστός και φιλότιμος Στρατιώτης».

Διαφορά ολοφάνερη. Ο όρκος των αρχαίων Ελλήνων αποτελεί μοναδικό κείμενο ανδρείας, φιλοπατρίας, πίστης στα ιερά και τα όσια, νομιμοφροσύνης και σεβασμού προς τους θεσμούς, ενώ ο σημερινός όρκος αποτελεί ένα κακογραμμένο κείμενο που ζητά την υποταγή των κατωτέρων στους ανώτερους. Ο αρχαίος Έλληνας πολίτης ΠΙΣΤΕΥΕΙ στους θεσμούς και τους νόμους ενώ ο σημερινός ορκίζεται να ΥΠΑΚΟΥΕΙ! Πόσο μεγάλη είναι η διαφορά!

Οι βουλευτές πριν αναλάβουν τα καθήκοντά τους δίνουν τον ακόλουθο όρκο:

«Ορκίζομαι στο όνομα της Αγίας και Ομοούσιας και Αδιαίρετης Τριάδας να είμαι πιστός στην Πατρίδα και το δημοκρατικό πολίτευμα, να υπακούω στο Σύνταγμα και τους νόμους και να εκπληρώνω ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου».

Οι δήμαρχοι δίνουν τον πιο κάτω όρκο:

«Ορκίζομαι να είμαι πιστός στην πατρίδα, να υπακούω στο Σύνταγμα και στους νόμους και να εκπληρώνω τίμια και ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου».

Διαβάστε το ψήφισμα του Δήμου Αθηναίων επί άρχοντος Δημοφάντου (410 π.Χ.) για την προστασία της Δημοκρατίας και τιμωρία των Τυράννων.

«Θα συντελέσω με λόγια και με έργα και με την ψήφο και με το ίδιο μου το χέρι, αν μπορώ, στην θανάτωση εκείνου που θα καταλύσει τη Δημοκρατία στην Αθήνα.
Τα ίδια θα πράξω και για όποιον καταλάβει κάποιο αξίωμα, αφού θα έχει καταλυθεί η Δημοκρατία και για όποιον επιχειρήσει να γίνει τύραννος ή συνεργήσει στην επιβολή τυραννίας.
Και αν κάποιος τον σκοτώσει θα τον θεωρήσω αναμάρτητο μπροστά σε θεούς και δαίμονες γιατί σκότωσε εχθρούς των Αθηναίων. Και αφού ξεπουλήσω ολόκληρη την περιουσία του σκοτωμένου θα δώσω τα μισά σε αυτόν που τον σκότωσε χωρίς να του στερήσω τίποτα. Και αν κάποιος καθώς θα σκότωνε κάποιον απ αυτούς τους τυράννους χάσει τη ζωή του, θα εκδηλώσω την ευγνωμοσύνη μου σε αυτόν και στα παιδιά του, όπως στον Αρμόδιο και τον Αριστογείτονα, και στους απογόνους τους.. Τους όρκους που έχουν δοθεί στην Αθήνα ή στο στρατόπεδο ή οπουδήποτε αλλού εναντίον του Δήμου των Αθηναίων τους καταργώ και τους ακυρώνω.
Για τους πάρα πάνω όλοι οι Αθηναίοι να δώσουν τον νόμιμο όρκο προ των Διονυσίων, θυσιάζοντας ζωντανά σφάγια και να εύχονται όποιος τηρεί τον όρκο του να δει πολλά καλά ενώ ο επίορκος να καταστραφεί ο ίδιος και η οικογένειά του».

Όλοι παραδέχονται την σοφία των αρχαίων Ελλήνων, την σοφία που έδωσε στην ανθρωπότητα το πολίτευμα της Δημοκρατίας.

Σήμερα κόμματα, πολιτικοί και θεσμοί βρίσκονται σε κρίση.

Μήπως άραγε υπάρχει κάποια ελαφρότητα στην αντιμετώπιση των εννοιών Πατρίδα, Δημοκρατία, Θεσμοί από τους πολιτικούς και τους νομοθέτες;

Μήπως δεν είναι στραβός ο γιαλός αλλά εμείς στραβά αρμενίζουμε;

Μήπως τελικά πρέπει να ξαναβρούμε την σοβαρότητα που αφήσαμε πίσω μας και με αυτήν οδηγό να προχωρήσουμε;

Ας διαβάσουμε προσεκτικά τους όρκους των αρχαίων Ελλήνων και τους σημερινούς, ας παρατηρήσουμε τις συμπεριφορές όχι μόνο εκείνων που ορκίζονται αλλά και των πολιτών κι ας βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.

Συμπεράσματα που ασφαλώς θα μας κάνουν να νοιώσουμε πολύ άσχημα…