Σύλλογος Αποφοίτων Ε΄Γυμνασίου Αρρένων Πειραιώς “Ο ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ
Είναι πασίγνωστο και τεκμηριωμένο με λεξικά χιλιάδων σελίδων ότι η Ελληνική Γλώσσα γονιμοποίησε με πολλές χιλιάδες λέξεις και έννοιες τις ευρωπαϊκές γλώσσες , “Όμως παρουσιάζει και μία μοναδική και πρωτόγνωρη διαχρονικότητα . Κι αυτό φαίνεται από μια σειρά φράσεις , παροιμίες και γνωμικά, τα οποία έχουν παραμείνει ίδια και αναλλοίωτα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Κι όταν λέω αναλλοίωτα, εννοώ πως μέσα στην μεγάλη χρονική διαδρομή τους δεν υπέστησαν καμία νοηματική ή εκφραστική αλλαγή. Προς τεκμηρίωση των ανωτέρω ιδού μερικά παραδείγματα:
ΜΙΑ ΧΕΛΙΔΩΝ ΕΑΡ ΟΥ ΠΟΙΕΙ (ΣΤΟΒΑΙΟΣ) | “Ένα χελιδόνι [ή ένας κούκος] δεν φέρνει την άνοιξη. |
Α ΔΕ ΧΕΙΡ ΤΗΝ ΧΕΙΡΑ ΝΙΣΕΙ (ΕΠΙΧΑΡΜΟΣ) | Το ‘να χέρι νίβει τα ‘άλλο. |
ΕΙ ΚΑΚΑ ΤΙΣ ΣΠΕΙΡΑΙ ΚΑΚΑ ΚΕΡΔΙΑ ΑΜΗΣΕΙΝ(ΗΣΙΟΔΟΣ) | Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις. |
ΚΡΕΣΣΩΝ ΟΙΚΤΙΡΜΟΥ ΦΘΟΝΟΣ (ΠΙΝΔΑΡΟΣ) | Κάλλιο να σε ζηλεύουνε ,παρά να σε λυπούνται. |
Η ΓΛΩΤΤΑ ΑΝΟΣΤΕΟΣ ΜΕΝ ΟΣΤΕΑ ΘΡΑΥΕΙ | Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει |
ΤΟΝ ΠΑΘΕΙ ΜΑΘΟΣ (ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ) | Ο παθός μαθός. |
ΤΡΙΧΟΣ ΟΡΘΙΑΣ ΠΛΟΚΑΜΟΣ ΙΣΤΑΤΑΙ (ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ) | Σηκώθηκαν οι τρίχες. |
ΑΝΗΡ, ΣΤΕΓΗΣ ΣΤΥΛΟΣ (ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ) | Ο άνδρας, κολώνα του σπιτιού. |
ΑΠΤΕΣΘΑΙ ΞΥΛΟΥ (ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ) | Χτύπα ξύλο. |
ΩΣΤΕ ΥΠΤΙΟΥΣ ΥΠΟ ΤΟΥ ΓΕΛΩΤΟΣ ΚΑΤΑΠΕΣΕΙΝ(ΑΘΗΝΑΙΟΣ) | Έπεσαν κάτω από τα γέλια |
ΕΑΥΤΟΥΣ ΕΞΕΘΕΑΤΡΙΟΥΝ (ΠΟΛΥΒΙΟΣ) | Έγιναν θέατρο. |
ΜΗ ΜΟΙ ΣΥΓΧΕΙ (ΟΜΗΡΟΣ) | Μη με συγχύζεις. |
ΛΥΕΤΑΙ ΓΟΥΝΑΤΑ (ΟΜΗΡΟΣ) | Μου λύθηκαν τα γόνατα. |
ΤΟΝ ΔΕ ΛΙΠΕ ΨΥΧΗ (ΟΜΗΡΟΣ) | Λιποψύχησε. |
ΤΟΤΕ ΜΟΙ ΧΑΝΟΙ ΕΥΡΕΙΑ ΧΘΩΝ (ΟΜΗΡΟΣ) | Ν’ ανοίξει η γη να με καταπιεί. |
ΑΠΟΣΚΟΤΙΣΟΝ ΜΕ (ΔΙΟΓΕΝΗΣ) | Μη με σκοτίζεις. |
ΑΒΙΩΤΟΝ ΖΩΜΕΝ ΒΙΟΝ (ΦΙΛΗΜΩΝ) | Έγινε ο βίος αβίωτος. |
ΟΡΝΙΘΟΣ ΓΑΛΑ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ) | Του πουλιού το γάλα. |
ΤΡΙΧΟΛΟΓΕΙΝ ΚΑΙ ΤΡΙΧΑΣ ΑΝΑΛΕΓΕΣΘΑΙ(ΣΟΥΔΑ) | Λες Τρίχες. |
ΠΕΜΠΕΙΝ ΕΣ ΚΟΡΑΚΑΣ | Άει στον κόρακα. |
ΟΥΔΕΝ ΜΟΙ ΜΕΛΕΙ | Δεν με μέλει. |
ΠΟΛΛΑ ΛΑΛΕΙΣ | Πολλά λες. |
ΔΙΑΡΡΑΓΕΙΗΣ (ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ) | Να σκάσεις. |
ΟΛΟΙΟ | Να χαθείς. |
ΠΑΧΥΝΟΕΣ | Χονδροκέφαλοι. |
ΑΡΧΗ ΔΗΠΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΕΡΓΟΥ ΧΑΛΕΠΩΤΕΡΑ | Κάθε αρχή και δύσκολη. |
ΕΧΕΙ ΤΙ ΠΙΚΡΟΝ Ο ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΛΟΓΟΣ(ΔΙΩΝ) | Η αλήθεια είναι πικρή. |
ΑΔΥΝΑΤΟΝ Τ’ ΑΛΗΘΕΣ ΛΑΘΕΙΝ (ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ) | Η αλήθεια δεν κρύβεται. |
ΑΝΔΡΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΡΠΟΣ ΟΥΚ ΑΠΟΛΥΤΑΙ(ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ) | Το δίκαιο πράγμα δεν χάνεται. |
ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗΝ ΦΙΛΟΤΙΜΙΑΝ ΠΟΙΗΣΑΜΕΝΟΣ (ΑΝΝΑ ΚΟΜΝΗΝΗ) | Έκανε την ανάγκη φιλοτιμία. |
ΤΑ ΡΟΔΑ ΕΝ ΑΚΑΝΘΑΙΣ ΦΥΟΝΤΑΙ(ΑΝΑΧΑΡΣΙΣ) | Από ρόδο βγαίνει αγκάθι. |
ΓΕΛΩΣ ΑΚΑΙΡΟΣ ΚΑΥΘΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΙΤΙΟΣ | Τα γέλια φέρνουν κλάματα. |
ΤΗΝ ΑΥΤΟΥ ΣΚΙΑΝ ΔΕΔΟΙΚΕΝ (ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ) | Φοβάται και την σκιά του. |
ΕΡΓΑΣΙΗ ΟΥΔΕΝ ΟΝΕΙΔΟΣ (ΗΣΙΟΔΟΣ) | Η δουλειά δεν είναι ντροπή. |
ΑΙΘΙΟΠΑ ΣΜΗΧΕΙΣ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ) | Τον αράπη κι αν τον πλένεις… |
ΕΙΣ ΨΑΜΜΟΝ ΟΙΚΟΔΟΜΕΙΣ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ) | Χτίζεις στην άμμο. |
ΩΟΝ ΤΙΛΛΕΙΣ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ) | Παρ’ το αυγό και κούρευτο. |
ΑΕΙ ΤΑ ΠΕΡΥΣΙ ΒΕΛΤΙΩ | Κάθε πέρυσι και καλύτερα. |
ΩΣΠΕΡ ΕΙΣΟΡΑΣ ΕΜΕ (ΣΟΦΟΚΛΗΣ) | “Όπως σε βλέπω και με βλέπεις. |
ΚΥΩΝ ΘΩΥΚΤΗΡ ΟΥ ΔΑΚΝΕΙ | Σκυλί που γαυγίζει, δεν δαγκώνει. |
ΚΟΣΚΙΝΩΙ ΦΕΡΕΙΣ ΥΔΩΝ (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ) | Κουβαλάς νερό με το κόσκινο |
ΞΥΡΕΙ ΑΝ ΧΡΩΙ (ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΙΑΣ 786) | Ξουρίες (Ξυρίζει μέχρις επιδερμίδας) |
Η ΝΑΥΣ ΕΒΑΨΕΝ (ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΟΡΕΣΤΗΣ 705-707) | Την βάψαμε (βάπτω = βυθίζω εις το νερό) |
ΓΗ ΚΑΙ ΟΥΡΑΝΟΝ ΣΥΝΑΠΤΕΙΝ | Κίνησε γη και ουρανό. |