Οι «απροσάρμοστες» ξένες λέξεις της ελληνικής γλώσσας.

Φανταστείτε πώς θα αντιδρούσαν οι φίλοι σας αν τους λέγατε σε μια βραδινή σας έξοδο: «Πάμε σε ένα ταχυφαγείο να φάμε αμφίψωμα»; Σίγουρα θα ήταν πιο ακαταλαβίστικο από το αν χρησιμοποιούσατε ξένες λέξεις και τους λέγατε «Πάμε σε ένα φαστ-φουντ να φάμε σάντουιτς»;Μιλώντας καθημερινά την ελληνική γλώσσα χρησιμοποιούμε πληθώρα ξένων λέξεων, πολλές από τις οποίες κατανοούμε πολύ ευκολότερα από τις αντίστοιχες ελληνικές! Οι λέξεις αυτές χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
α. Οι λέξεις τις οποίες δεν ξεχωρίζουμε καν ότι έχουν ξενική προέλευση και οι περισσότεροι από μας θεωρούμε ότι είναι ελληνικές. Τέτοιες είναι για παράδειγμα οι λέξεις «παντελόνι» (ιταλική), «λουκούμι» (τουρκική), «ρούχο» (σλαβική) και πάρα πολλές ακόμη. Είναι γεγονός ότι κλίνονται σαν τις ελληνικές (πχ του παντελονιού, τα παντελόνια, του λουκουμιού, των ρούχων κτλ).

Δεν πρέπει να μας ξεγελάει όμως αυτό! Απλά έχουν προσαρμοστεί επαρκώς και υπακούν στους νόμους της γλώσσας μας.
β. Οι «απροσάρμοστες» λέξεις: Πρόκειται για τις λέξεις που ξεχωρίζουμε συνήθως ότι δεν είναι ελληνικές, άλλοτε λόγω έντονης διαφοράς στο συλλαβισμό και στην προφορά (σε σχέση με τις ελληνικές), άλλοτε λόγω της αδυναμίας μας να τις κλίνουμε, γιατί (σε αντίθεση με την πρώτη κατηγορία λέξεων) αυτές ουδέποτε προσαρμόστηκαν στους κανόνες της ελληνικής γλώσσας!

Όλοι μας φαντάζομαι καταλαβαίνουμε, για παράδειγμα, ότι οι λέξεις «τρακτέρ, γκολφ, μενού, γκάλοπ» κτλ δεν είναι ελληνικές, αλλά ξένες-απροσάρμοστες και γι’ αυτό άκλιτες. Το αν ο αγρότης παππούς μας στο χωριό λέει «τα τρακτέρια» αυτό είναι άλλο θέμα!
Σήμερα θα ασχοληθώ με τη δεύτερη κατηγορία λέξεων και θα προσπαθήσω να συγκεντρώσω κάποιες από αυτές που χρησιμοποιούμε συχνά στο λόγο μας, αλλά και την αντίστοιχη ελληνική εκδοχή τους. Θα μπορούσαμε να πούμε με χρήση καθαρά ελληνικών λέξεων πχ τις λέξεις «μποϊκοτάζ» ή «σλόγκαν»; (Όπου είναι αδύνατο να ειπωθεί με μία λέξη, θα τίθεται φράση)

Ξένη λέξη Ελληνική λέξη/φράση

Αβαντάζ Πλεονέκτημα
Ανιματέρ Διασκεδαστής/ εμψυχωτής
Ασανσέρ Ανελκυστήρας
Ασορτί Ταιριαστός
Βέρος Γνήσιος/ αληθινός
Βερσιόν Εκδοχή
Βίντατζ Αυτό που δείχνει παλιό
Βίντεο Μαγνητοσκόπηση
Γκάλοπ Δημοσκόπηση
Γκάμα Ποικιλία
Γκαρσόν Σερβιτόρος
Γκεστ σταρ Εκλεκτός καλεσμένος
Γκροτέσκο Περίεργος
Γούστο Προτίμηση/ καλαισθησία
Ερ κοντίσιον Κλιματιστικό
Ιμιτασιόν Απομίμηση
Ίντερνετ Διαδίκτυο
Καλοριφέρ Θερμοσυσσωρευτής
Κάμεραμαν Εικονολήπτης
Κλισέ Κοινοτοπία/ στερεότυπο
Κολλάζ Τεχνική επικόλλησης
Κόνσεπτ Ιδέα/ Γενικό πλαίσιο
Κομπιούτερ Υπολογιστής
Κόμπλεξ Σύμπλεγμα κατωτερότητας
Κόουτς Προπονητής
Λουκ Εμφάνιση
Μακιγιάζ Καλλωπισμός
Μανιφέστο Επαναστατική προκήρυξη
Μοντάζ Συναρμολόγηση
Μπάρμαν Σερβιτόρος
Μποϊκοτάζ Εμπορικός αποκλεισμός
Μπούλινγκ Εκφοβισμός/ εξαναγκασμός
Ντεκόρ Διακόσμηση
Ντεμοντέ Ξεπερασμένα/ εκτός μόδας
Ντιζάιν Σχέδιο
Οκέι (ok) Εντάξει
Πρεστίζ Κύρος
Πρες ρουμ Αίθουσα τύπου
Ραντεβού Συνάντηση
Ρεζερβουάρ Αποθήκη αυτοκινήτου για βενζίνη
Ρεζουμέ Περίληψη
Ρεπόρτερ Δημοσιογράφος
Ρεπορτάζ Επιτόπια έρευνα
Ρεσεψιόν Χώρος υποδοχής
Ρέφερι Διαιτητής
Ρομπότ Αυτοματοποιημένη μηχανή
Σαβουάρ βιβρ Τρόποι καλής συμπεριφοράς
Σάντουιτς Αμφίψωμο
Σέλφι Αυτοφωτογραφία
Σέρβις Έλεγχος και συντήρηση μηχανής/ εξυπηρέτηση
Σερφάρω στο ιντερνετ Περιηγούμαι στο διαδίκτυο
Σικέ (πχ παιχνίδι) Στημένος
Σλόγκαν Σύνθημα
Σνομπάρω Περιφρονώ
Σουβενίρ Ενθύμιο
Σούπερ Μάρκετ Υπεραγορά
Σόου Παράσταση
Σόου μαν/ σόου γούμαν Παρουσιαστής/ Παρουσιάστρια ψυχαγωγικού θεάματος
Σόρι Συγγνώμη
Σόσιαλ μίντια Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σταρ σύστεμ Μηχανισμός για την ανάδειξη προσώπων
Στιλ Ρυθμός/ τεχνοτροπία
Στοκ Απόθεμα
Στοπ Σταματώ
Τανκ Άρμα μάχης
Τάιμ άουτ Διάλειμμα/ διακοπή
Τάιμινγκ Συγκυρία/ κατάλληλη στιγμή
Τηλεκοντρόλ Τηλεχειριστήριο
Τρικ Κόλπο/ τέχνασμα
Τσάμπιονς λιγκ Όμιλος πρωταθλητριών ομάδων
Φαξ Τηλεομοιοτυπία
Φαστ φουντ Ταχυφαγείο

Τις περισσότερες ξένες λέξεις τις έχουμε αφομοιώσει τόσο πετυχημένα που οι αντίστοιχες ελληνικές μας ακούγονται ξένες! Ειδικά οι νέοι που χρησιμοποιούν πολύ τα τεχνολογικά μέσα δε μπορούν να φανταστούν ότι θα έλεγαν ποτέ στους φίλους τους «Σήμερα το βράδυ θα περιηγηθώ στο διαδίκτυο», αλλά αντιθέτως θα έλεγαν «θα σερφάρω στο ίντερνετ». Κι ο καθένας από μας όμως δε θα έλεγε με ευκολία «Έχω να στείλω μία τηλεομοιοτυπία», αλλά με μεγάλη άνεση θα έλεγε «Έχω να στείλω ένα φαξ».
Και οι ξένες λέξεις που χρησιμοποιούμε είναι ακόμη αμέτρητες…

Σκεφτείτε αν έστω και μία φορά έχετε χρησιμοποιήσει τις ακόλουθες ξένες λέξεις/φράσεις: καλσόν, κασκόλ, κολάν, μαγιό, παλτό, μπουφάν, φερμουάρ, κολιέ, μπρελόκ, γκαζόν, καναπές, ρετιρέ, φραπέ, γκαράζ, καπό, πορμπαγκάζ, μετρό, γκολ, νοκ άουτ, ντέρμπι, ράλι, σκορ, σπορ, κέτσαπ, κοκτέιλ, κορν φλέικς, κράκερ, τοστ, χάμπουργκερ μόνιτορ, μπλάκ άουτ, σελφ σέρβις, τζιπ, τούνελ, τσεκάπ., νάιλον, άλμπουμ, αουτσάιντερ, βιντεοκλίπ, γουέστερν, θρίλερ, κλόουν, κουίζ, μιούζικαλ, μπόουλιγκ, ντράμερ, πλέι μπακ, σίριαλ, σκετς, χιούμορ, γκέι, χούλιγκαν.
Σίγουρα τις περισσότερες από αυτές τις λέξεις τις έχετε χρησιμοποιήσει πάνω από μία φορά. Δεν είναι πολύ ενδιαφέρον το πόσες ξένες λέξεις χρησιμοποιούμε; Για το αν αυτό είναι κάτι επιβλαβές ή όχι για την ελληνική γλώσσα οι απόψεις διίστανται. Η προσωπική μου γνώμη συνάδει με εκείνων που πιστεύουν ότι όλες αυτές οι «προσθήκες» είτε στην επίσημη/γραπτή γλώσσα είτε στην ανεπίσημη/προφορική γλώσσα δεν είναι επιβλαβείς. Η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αλλάζει, εξελίσσεται και προσαρμόζεται στις συνθήκες της κάθε εποχής και της κάθε κοινωνίας.

Οι μαθητές μου γελούν όταν τους λέω (γελώντας και η ίδια): «Την επόμενη φορά λοιπόν θα πείτε στους φίλους σας να πάρετε τον ανελκυστήρα και όχι το ασανσέρ». Κι εγώ η ίδια θα πω στα παιδιά μου «θα πάμε σήμερα στο σούπερ μάρκετ» και όχι «στην υπεραγορά» ή «ελάτε να κάνουμε ένα κολλάζ» και όχι «τεχνική επικόλλησης», γιατί πολύ απλά έτσι είναι πιο κατανοητό!

Νατάσα Δανιήλ
Φιλόλογος

http://www.karditsa24.gr/2015/07/27/oi-aprosarmostes-xenes-lexeis-tis-ellinikis-glossas/

Διαφήμιση