Ἀρχεῖα κατηγορίας: ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ – ΑΝΤΙΔΑΝΕΙΑ

Μία από τις θυγατέρες (Πλειάδες) του Άτλα, βασιλέα μέρους της Αρκαδίας, η Ηλέκτρα έκανε του Δία τον ΔΑΡΔΑΝΟ -Θάσο, τον ΚΑΔΜΟ-Ιασίωνα, την ΕΥΡΩΠΗ-Αρμονία, τον ΦΟΙΝΙΚΑ και τον ΚΙΛΙΚΑ (θεωρούνται και παιδιά του Ωγυγού και της Θήβης). Όταν ο Δίας προκάλεσε το … Συνέχεια →

Είναι πασιφανές ότι χωρίς ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΝΩΣΗ, με ότι αυτό σημαίνει, καμμία ένωση δεν μπορεί να υπάρξει και οι κύκλοι θα επαναλαμβάνονται  μέχρι ν’ αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε την ικανότητα του νου -ΤΕΧΝΗ να επεξεργάζεται συστηματικά τις σκέψεις – ΤΕΧΝΟ-ΛΟΓΙΑ. Τώρα ακόμη ο φόβος βρίσκει … Συνέχεια →

Καλησπέρα, Σήμερα ανακάλυψα το ιστολόγιό σας και το βρήκα καταπληκτικό. Πέραν της αντιπολίτευσης εν προεκλογικώ καιρώ ,στη οποία αντιλαμβάνομαι πως συμφωνούμε, το ιστολόγιο έχει πραγματικά πολύ ωραίες παρατηρήσεις και στο γλωσσικό ζήτημα. Ας προσθέσω και εγώ κάτι που ξέρω, αν … Συνέχεια →

Γλας, όνομα αρχαιότατο και ελληνικότατο! Γλαυκός σημαίνει λάμπων, απαστράπτων. Γλαυκομάτα ήταν η Αθηνά και γλαυξ ή γλαξ ήταν η κουκουβάγια, ιερό πουλί της θεάς που βλέπει στης άγνοιας το σκοτάδι. Η Γλαυξ που τρομάζει είναι η γνωστή μας Στύγα, Στυξ, … Συνέχεια →

Ένα εξαιρετικά σημαντικό ρήμα για τον ελληνικό τρόπο σκέψης! ἵσταμαι (ἱστάω, ἵστημι), στέκω, στέκομαι και οι τύποι ἔστησαν, στον Όμηρο ἒσταν, στάν, ακόμη στᾶμεν, στάς, κλπ. Θεωρείται ινδοευρωπαϊκής προέλευσης –sthã. Αγγλικά stand, set up or raise, στέκομαι όρθιος, σηκώνομαι, αλλά … Συνέχεια →

Καλημέρα! “ξυπνήστε μόνο όσους κοιμούνται όχι όσους ονειρεύονται”! Διότι θεός του ονείρου είναι ο γλυκός θεός Ύπνος και γιος του είναι ο Μορφέας. Τ’ όνομα Μορφεύς προέρχεται από τη λ. μορφή, σχήμα, δομή, φιγούρα, κ. φόρμα, κλπ., λατ. forma από την ελλ. μορφή με μετάθεση (μορφ-, φορμ-). Από την ίδια λέξη προέρχεται η λέξη μύρμηξ, μύρμαξ,

Αναγνώστρια του ιστολογίου μας μας έστειλε μια νέα ετυμολογική προσέγγιση για την ενότητα του αἰέν ἀριστεύειν ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΑΝΤΙΔΑΝΕΙΑ και την ευχαριστούμε πολύ. Αφορά το ρήμα ΤΗΡΕΩ Ο Πανδίων (Κέκροψ) βασιλέας της Αθήνας, είχε δύο θυγατέρες, Πρόκνις (Πρόκρις) και Φιλομήλα (Ωρείθυια). Την μία άρπαξε … Συνέχεια →

Ενα ακόμη αντιδάνειο είναι η ιταλική λέξη piazza (πιάτσα) που σημαίνει πλατεία στην ιταλική και το χρησιμοποιούμε και στην ελληνική σε διάφορες περιπτώσεις. Η λέξη προέρχεται από την ελληνικότατη λέξη πλατεία , θηλ. του επιθέτου πλατύς.

Το αρχ. ελληνικό βούτυρον / βούτυρος (βους + τυρός), μέσω τού λατιν. butyrum, έδωσε το αρχ., αγγλ. butere, απ’ όπου το σύγχρονο αγγλ. butter

Ζάντα Γαλλική λέξη (jante) η οποία ανάγεται – μέσω του δημ. λατ. *cambita (= καμπύλη), εξέλιξη του λατ. gamba/camba – στο αρχαίο δωρικό ουσ. καμπά (ιων. – αττ. καμπή): βλ. και λ. γάμπα.

Η σημερινή λέξη είναι το μπουκάλι. Το μπουκάλι – και η μπουκάλα (μεγεθυντικό ουσ.) – είναι μεσαιωνικό αντιδάνειο. Σχηματίστηκε από το ιταλ. boccale, εξέλιξη του λατ. baucalis, μεταγραφή στη λατινική του ουσ. της αρχαίας ελληνικής

Την λέξη σαρίκι γενικά την θεωρούμε αραβικής καταγωγής. Πρόκειται για το λεπτό άσπρο ύφασμα που τυλίγεται γύρω από το φέσι μουσουλμάνων ιερέων ή αξιωματούχων. Με ή χωρίς τη μεσολάβηση της τουρκικής λέξης sarik, το σαρίκι προέρχεται από το μεσαιωνικό καισαρίκιον,

Βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα την σημερινή λέξη. Πρόκειται γαι τον τόννο, το γνωστό ψάρι, μερικοί το γράφουν και τόνο. Κι αυτή η λέξη αποτελεί αντιδάνειο. Συγκεκριμένα, προέρχεται από το ιταλικό tonno, το οποίο – μέσω του λατικού thynnus – συνδέεται με το ουσιαστικό της αρχαίας … Συνέχεια →

Άλλη μία ιταλική λέξη σήμερα το μπράτσο στα ιταλικά η λέξη είναι bracchio, που ετυμολογείται από το λατινικό brachium. Αν προσέξετε όμως η λατινική λέξη brachium είναι καθαρή μεταγραφή του ελληνικού βραχίων (κυρίως τό μέρος της χειρός από του καρπού μέχρι του πήχεως). Μπορεί … Συνέχεια →

Σήμερα θα δούμε την ετυμολογία της λέξεως καρτούν. Αφετηρία της λέξης είναι ο αρχαίος χάρτης (= φύλλο χαρτιού κατασκευασμένο από χωριστά στρώματα παπύρου), ο οποίος ταξίδεψε στη Δύση μέσω του λατινικού τύπου charta.

Ιταλική και η σημερινή λέξη. Πρόκειται για την γάμπα ή gamba λατινιστί. Προέρχεται λοιπόν από την λέξη της δωρικής διαλέκτου καμπά, που στην αττική διάλεκτο όπως και σήμερα είναι καμπή.

Μια εύκολη λέξη σήμερα για του μυημένους… Πρόκειται για την λέξη κιλό. Καθημερινή και γνωστή. Προσδιορίζει την πιο διαδεδομένη για μας μονάδα βάρους και προέρχεται από το γαλλικό kilo, ως σύντμηση του kilogramme. Η μετατροπή του δασέως χ σε ψιλό κ είναι πολύ … Συνέχεια →

Καθημερινή η λέξη πιάτο. Μοιάζει ιταλική και είναι αλλά πρόκειται για ένα ακόμη αντιδάνειο. Προέρχεται από το ιταλικό piatto, που ετυμολογείται από το λατινικό plattus,

H σημερινή λέξη είναι η λέξη βόμβα. Είναι μεταγραφή στην ελληνική της ιταλικής λέξης bomba. Η λέξη αποτελεί γλωσσικό αντιδάνειο, καθώς η ιταλική bomba προέρχεται από τη λατινική λέξη bombus, η οποία αποδίδει την ελληνική

Την σημερινή λέξη την βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα και δεν θα πήγαινε το μυαλό μου ότι έχει αυτήν την προέλευση… Πρόκειται για την λέξη κάμπος, η οποία είναι μεσαιωνική λέξη. Σχηματίστηκε από το λατινικό campus (= η πεδιάδα, το πεδίο). Το … Συνέχεια →

Από την τελευταία λέξη που είχαμε αναφέρει σ’ αυτήν την στήλη, δηλαδή την λέξη ποινή, προέρχεται και η επόμενη. Είναι η πολύ γνωστή και συχνή στον αντρικό πληθυσμό κυρίως λέξη πέναλτι. Με την ίδια λογική και γλωσσολογική επεξεργασία η λέξη της αγγλικής:

Σύμφωνα πάλι με τον καθηγητή Γλωσσολογίας και πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μπαμπινιώτη, έχουμε την πατακάτω ανάλυση για την αγγλική λέξη pain που προέρχεται από την λέξη ποινή: Μια λέξη που θα ξάφνιαζε ίσως όταν κανείς διαπιστώσει ότι είναι ελληνική, είναι … Συνέχεια →

Κατά τύχη βρήκα το παρακάτω απόσπασμα και το δημοσιεύω γιατί το λέει ο ειδικότερος όλων ημών: Το αρχαίο ελληνικό ρήμα πειρώμαι= προσπαθώ, αποπειρώμαι, τολμώ, έδωσε στη μεταγενέστερη Ελληνική τη λέξη πειρατής που προφανώς θα σήμαινε αρχικά αυτόν που αποτολμά παράτολμα και … Συνέχεια →

Μία ακόμα πολύ συχνή λέξη, που θεωρούμε ξένη είναι η ιταλική λέξη μπράβο. Νομίζω ότι όλοι την χρησιμοποιούμε σχεδόν καθημερινά. Κι όμως προέρχεται από την ελληνική λέξη βραβείον. Έχουν και εννοιολογική ταύτιση οπότε περαιτέρω ανάλυση νομίζω είναι περιττή. (βραβείο-> το βρ … Συνέχεια →

Μια πασίγνωστη λέξη των αγγλικών που όλοι ακόμη κι αν δεν γνωρίσουν την αγγλική είναι το super. Οι περισσότεροι, όσοι τουλάχιστον έχουν εστω και μικρή επαφή με την ελληνική ξέρουν ότι προέρχεται από το υπέρ (για τεχνικούς λόγους δεν μπορώ … Συνέχεια →

Σε όσους χρησιμοποιούν υπολογιστή (και όχι μόνο) λίγο έως πολύ η επαφή τους με την αγγλική λέξη audio είναι νομίζω καθημερινή. Πόσοι όμως ξέρουν ότι η λέξη audio έχει ελληνική ρίζα; Όσοι είχαν επιλέξει θεωρητική κατεύθυνση στο λύκειο ή Γ΄ δέσμοι … Συνέχεια →

Σήμερα η λέξη που έχουμε είναι αρκετά περίεργη για να φανταστούμε ότι προέρχεται έστω κατα τι από τα ελληνικά… Κι όμως. Πρόκειται για την λέξη καναπές, όλοι μας τον απολαμβάνουμε καθημερινά ειδικά τώρα στις διακοπές μας… Όσο κι αν φαίνεται … Συνέχεια →

Μια άλλη πολύ γνωστή λέξη, που χρησιμοποιούμε καθημερινά και έχει ελληνική ρίζα είναι η λέξη βίντεο. Άμεσα προέρχεται από το λατινικό ρήμα video που σημαίνει βλέπω. Η ρίζα του όμως (το έτυμον) βρίσκεται στο αρχαίο ελληνικό ρήμα οράω-ω που στον … Συνέχεια →

Η ιταλική λέξη ομπρέλα. Το αξεσουάρ που μας προστατεύει απ την βροχή και την χρησιμοποιούμε πολύ συχνά κι εμείς. Προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ομβρος=βροχή. ομβρος->ομπρέλα. Οποίος έχει κάποια παρόμοια λέξη ας την μοιραστεί μαζί μας.

Ας πούμε για μια ακόμη λέξη το ιταλικό bagno (μπάνιο). Η λέξη αυτή χρησιμοποιούνταν από τους γνωστούς μας ποια Λατίνους ως balneum. Αυτό όμως που δεν είναι γνωστό είναι ότι και αυτή η λέξη είναι ελληνική. Προέρχεται από το αρχαιοελληνικό “βαλανείoν”, … Συνέχεια →